کلاژ گستر
سیستم های رزین اپوکسی دسته ای مهم از چسب های دو جزئی با کاربردهای متنوع در تمامی صنایع می باشند. این دسته از چسب های دوجزئی از دو جزء رزین و هاردنر تشکیل شده اند که برای خشک شدن باید با یکدیگر مطابق با نسبت تعیین شده مخلوط شوند.
ویژگی های منحصر به فرد سیستم های رزین اپوکسی در کنار استحکام مناسب و مقاومت بالای آنها در برابر مواد شیمیایی سبب شده است تا از این محصولات در انواع صنایع و کاربردهای مختلف استفاده نمود.
خواص رزین های اپوکسی :
رزین اپوکسی، یک رزین ترموست (غیر اشباع) می باشد. ساختمان شیمیایی رزین های اپوکسی به گونه ای است که آنها را در مقابل مواد شیمیایی مقاوم می کند.
رزین های اپوکسی چسبندگی بسیار خوبی به طیف گسترده ای از مواد و سطوح دارند و ابعاد قالب خود را به خوبی حفظ می کنند. هم چنین پس از پخت دارای استحکام بالایی بوده و مقاومت خوبی در برابر سایش از خود نشان می دهند.
این رزین ها از جمله رزین های نادری هستند که قادرند در حرارت های بالا مقاومت خوبی از خود نشان دهند. هر جا که نیاز به استحکام فیزیکی بالا داشته باشیم ، از سیستم های رزین اپوکسی استفاده می کنیم.
علاوه بر ویژگی های ذکر شده، رزین های اپوکسی دارای خواص زیر هستند :
- مقاومت شیمیایی عالی ( به ویژه در محیط های قلیایی)
- چسبندگی بالا به سطوح با جنس های متفاوت
- استحکام کششی ، فشاری و خمشی بالا
- پایین بودن تغییر حجم پس از پخت
- پایداری ابعادی
- عایق عالی الکتریسیته
- مقاومت بالا در برابر فرسودگی و شرایط سخت محیطی
- قابلیت پخت در دماهای متفاوت
- مقاومت بالا در برابر خستگی
- کم بو و بی مزه
علاوه بر آن رزین های اپوکسی همراه با الیاف و ساختارهای لانه زنبوری ، به صورت گسترده در ساخت ملخ هلی کوپتر استفاده می شوند. هم چنین رزین های اپوکسی تقویت شده با الیاف کربن ، آرامید و شیشه در ساخت قایق هایی که حفظ وزن و استفاده بیشتر از فضا با همان استحکام مد نظر است استفاده می شوند. به این روش ساخت ، کامپوزیت می گویند و مهم ترین خاصیت کامپوزیت ، به غیر از سبکی و استحکام، عدم خوردگی و مقاومت بالا در برابر رطوبت و عوامل جوی است.
کاربردهای رزین اپوکسی
رزین های اپوکسی در کاربردهای مختلفی از قبیل پوشش سطح ، ابزارسازی و کامپوزیت ها استفاده می شوند. علاوه بر آن در ساخت قالب های وکیوم فرمینگ (Vacuum forming) ، الکترو فرمنیگ (Electro Forming) ، متال فرمنیگ (Metal Forming) ، الگوبرداری، قابل های مقاوم در برابر فشار ، دفن قطعات الکترونیکی، ساخت قالب با ابعاد بزرگ ، پشت ریز قالب ها ،ساخت قطعات ریخته گری ماشینی، ساخت قالب های مقاوم در برابر حرارت و … نیز کاربرد دارد.
سیستم های رزین اپوکسی به صورت زیر دسته بندی می شوند:
- پوشش دهی سطوح (Coating)
یکی از کاربردهای اساسی رزین های اپوکسی ، کاربرد آنها به عنوان پوشش دهنده سطوح می باشد.
معمولا پوشش ها به دو گروه عمده طبقه بندی می شوند :
- پوشش های ساختمانی : مانند پوشش اپوکسی نمای ساختمان ، مقاوم در برابر رطوبت و نور آفتاب.
- پوشش های صنعتی شامل :
– پوشش ضد خوردگی و مقاوم در برابر مواد شیمیایی توسط پلاستیک متال ها (مانند WEICON Ceramic B
– پوشش ضد سایش توسط پلاستیک متال ها (مانند WEICON WP)
- تعمیرات قطعات و سطوح آسیب دیده ، شکسته شده و خورده شده (Repairing)
ویژگی ها :
- چسبندگی عالی به بتن ، فولاد و بیشتر مصالح ساختمانی
- بدون نیاز به پرایمر
- بدون کاهش حجم پس از خشک شدن
- دارای بوی ناچیز
- ایمن برای کاربران
- روان بودن بسیار خوب حتی در فضاهای محدود و لایه های نازک
- عدم خوردگی آرماتورها
- پایداری عالی در برابر بارهای ثابت و متحرک در سازه ها
- پایداری شیمیایی عالی
- مقاومت مکانیکی اولیه و نهایی عالی
- آماده سازی و اجرای آسان
- مصارف صنعتی : تعمیرات قطعات در واحد های صنعتی توسط پلاستیک متال ها (Plastic Metals) و قلم های تعمیراتی (Repair Sticks) صورت می گیرد.
- چسبکاری (Adhering)
- پوشش کف (کفپوش های صنعتی) (Flooring)
- استفاده از رزین های اپوکسی مخصوص پوشش کف ، به عنوان کف پوش در کارگاه ها و صنایع ( مانند صنایع باتری سازی که امکان ریختن اسید های قوی روی سطوح وجود دارد) ، در سالن های ورزشی و در بیمارستان ها و مراکز بهداشتی که نیاز به کفپوش های آنتی باکتریال و آنتی استاتیک می باشند .
استفاده از کفپوش های اپوکسی به دلیل مزایای فراوان و معایب کم ، در سال های اخیر بسیار افزایش یافته است. هزینه ی آنها به ازای هر متر مربع در مقایسه با پوشش های معمولی بالاتر است اما حسن آنها این است که چون از مواد اولیه مقاوم تر و بالطبع گرانتری در ساخت آنها استفاده شده است ، نسبت به پوشش های معمولی بسیار مقاوم ترند.
- صنایع رنگ و رزین : از رزین های اپوکسی در صنایع رنگ و رزین مورد استفاده قرار میگیرد .
- ساخت قالب ها (Tooling)
تفاوت رزین اپوکسی با پلی استرها در آن است که رزین های اپوکسی به جای یک واحد فعال کننده یا اکتیواتور (Activator) توسط یک واحد سخت کننده (Hardener) پخت می شوند. واحد سخت کننده که غالبا یک آمین می باشد ، از طریق واکنش افزایشی موجب پخت رزین اپوکسی شده و هر دو ماده از طریق این واکنش در ساختار نهایی شرکت می کنند .
این واکنش شیمیایی در نهایت یک ساختمان مولکولی سه بعدی پیچیده که در تصویر زیر نشان داده شده است را تشکیل میدهد.
رزین های اپوکسی را از نظر نوع پخت نیز می توان به صورت زیر طبقه بندی نمود :
- رزین های سردکار (Cold Curing) : این رزین ها بعد از مخلوط شدن رزین و هاردنر در دمای محیط خشک می شوند.
- رزین های گرما پخت (Hot Curing) : در این رزین ها جهت تکمیل عملیات پخت به دمای بیشتر در زمان مشخص نیاز است.
در مقاله های بعدی به بررسی هر یک از انواع رزین های اپوکسی و کاربردهای آنها می پردازیم.
نظر خود را بنویسید